Heeft België na Nederland nu ook een fiscaal schandaal door jarenlang ten onrechte belastingverhogingen op te leggen?

Tot nu toe paste de fiscus, op basis van een audit van het Rekenhof in 2022, vrijwel standaard een automatische belastingverhoging toe wanneer een foutieve aangifte werd gedaan en de niet-aangegeven inkomsten hoger waren dan € 2.500,00. Hoewel belastingplichtigen deze verhoging konden aanvechten door hun goede trouw aan te tonen, bleek dat velen hier niet toe kwamen door gebrek aan informatie of ondersteuning. Dit leidde tot toenemende kritiek vanuit zelfstandigenorganisaties zoals Unizo en UCM, en het beroepsinstituut ITAA.

Met de nieuwe werkwijze wil de fiscus voorkomen dat bedrijven, burgers en verenigingen die een fout maken zonder kwade intenties, worden geconfronteerd met onnodige belastingverhogingen en boetes. Volgens Van Peteghem sluit deze aanpak beter aan bij de uitspraak van het Grondwettelijk Hof, dat stelde dat belastingverhogingen van 10 procent niet automatisch mogen worden opgelegd bij onbewuste fouten.

De minister wijst erop dat fouten in belastingaangiften vaak een gevolg zijn van de complexe fiscaliteit in België. Het aantal codes in de belastingaangifte is de afgelopen jaren gestaag toegenomen, wat de kans op vergissingen vergroot. Hoewel er dit jaar een kleine daling in het aantal codes is geweest, blijft het voor Vlaamse belastingplichtigen met 833 codes een uitdagende opgave.

Om dit probleem aan te pakken, wordt volgend jaar een nieuwe versie van Tax-on-web gelanceerd. Deze tool is bedoeld om belastingplichtigen beter te begeleiden bij het invullen van hun aangifte. Daarnaast zet Van Peteghem in op een vereenvoudiging van de fiscaliteit, die volgens hem essentieel is om het proces gebruiksvriendelijker te maken.

Tot slot werkt de minister aan een gedragscode die duidelijke richtlijnen moet geven voor fiscale controles. Hiermee wil hij de verstandhouding tussen de fiscus en belastingplichtigen verbeteren en zorgen voor een eerlijker en transparanter belastingproces. Volgens Van Peteghem is het cruciaal om alleen sancties op te leggen waar deze echt gerechtvaardigd zijn.

Het arrest van het Grondwettelijk Hof toont dus duidelijk aan dat de FOD Financiën jarenlang ten onrechte heeft gesanctioneerd met een belastingverhoging en dat mag best een schandaal genoemd worden.

Onwettige belastingverhoging in het verleden opgelegd: wat kan je doen?

- Als de aanslag recent werd gevestigd en de bezwaartermijn (één jaar na ontvangst van het aanslagbiljet) nog loopt, kan je een bezwaarschrift indienen. Verwijs daarbij naar het arrest van het Grondwettelijk Hof en de verklaring van de minister. Dit zou normaal leiden tot een ontheffing van de belastingverhoging.

- Is de bezwaartermijn verlopen? Dan kan je een verzoek tot ambtshalve ontheffing indienen binnen vijf jaar na 1 januari van het aanslagjaar. Het arrest van het Grondwettelijk Hof kan gelden als een “nieuw feit” volgens de fiscus, wat een ontheffing mogelijk maakt, zelfs voor oudere aanslagen.

- Als ook ambtshalve ontheffing niet mogelijk is, kan je een verzoek tot kwijtschelding van de belastingverhoging indienen bij de Cel administratieve sancties. Er geldt geen vervaltermijn voor zo’n verzoek. Hoewel deze procedure normaal op persoonlijke of financiële gronden gebaseerd is, kan een onwettige belastingverhoging ook een billijkheidsargument vormen.