Wat weet de fiscus nu al over je geld en beleggingen en wat gaat wijzigen?

Het vermogenskadaster bestaat in feite al voor 80 procent, en binnenkort zal dat 100 procent zijn.

Het stond in de sterren geschreven dat het Centraal Aanspreekpunt (CAP) een kiem zou zijn voor een vermogenskadaster. Sinds de oprichting in 2014 heeft het CAP steeds meer informatie verzameld. Het bevat inmiddels niet alleen bankrekeningnummers, maar ook saldi, beleggingscontracten, levensverzekeringen en zelfs cryptorekeningen. Financiële instellingen moeten die gegevens tweemaal per jaar doorgeven en de data worden tien jaar bewaard.

Ruimere toegang en data-analyse

Aanvankelijk mocht alleen de fiscus het CAP gebruiken om fraude op te sporen, maar sinds 2020 hebben ook notarissen, de politie, onderzoeksrechters en straks het RIZIV toegang. In de laatste ‘supernota’ van Bart De Wever staat zelfs dat datamining op het CAP wordt toegestaan, wat betekent dat alle gegevens kunnen worden geanalyseerd om dan hieruit nuttige inlichtingen te gaan halen (lees: te gaan taxeren).

Stap naar vermogensbelasting

Het CAP is een belangrijke stap richting een vermogenskadaster, een cruciaal element voor een eventuele vermogensbelasting en dit kan in diverse vormen:

• Vermogensbelasting: een heffing op het totale vermogen, ongeacht inkomsten.
• Vermogenswinstbelasting: belasting op gerealiseerde winsten.
• Vermogensrendementsheffing: een belasting gebaseerd op een fictief rendement.

Een vermogenskadaster kan ook worden ingezet voor sociale rechtvaardigheid, zoals subsidies afhankelijk maken van iemands vermogen. Zo'n koppeling bestaat al voor sociale woningen en renovatiepremies.

Wat weet de fiscus nu al?

• Belgische rekeningen: De meeste gegevens over spaar- en beleggingsrekeningen worden via de roerende voorheffing verwerkt. Hoewel de fiscus niet direct inzage heeft in individuele rekeningen, bevat het CAP wel de belangrijkste gegevens. In de toekomst zal de fiscus mogelijk ook inkomsten uit Belgische rekeningen in de belastingaangifte opnemen.
  
• Buitenlandse rekeningen: Via internationale gegevensuitwisseling ontvangt de fiscus details over saldi en inkomsten van buitenlandse rekeningen. Voor 2023 gaven 378.652 Belgische gezinnen aan een buitenlandse rekening te hebben.
  
• Vastgoed: Het kadastraal inkomen vormt de basis voor de onroerende voorheffing. Notarissen registreren verkoopprijzen, en huurinkomsten worden door verplichte registratie bekend.
  
• Vennootschappen en kunst: Het UBO-register legt aandeelhouders bloot, en verzekeringspolissen kunnen een indicatie geven van de waarde van kunstcollecties.
  
• Erfenissen en schenkingen: Bij een overlijden moeten alle financiële gegevens worden doorgegeven. Schenkingen via de notaris worden ook geregistreerd.
  

Belgische bankgeheim sneuvelt?

Volgens ons is het Belgische bankgeheim niet houdbaar in een Europese context. De automatische gegevensuitwisseling met het buitenland maakt het contrast alleen maar groter. Het is een kwestie van tijd voordat ook Belgische banken alle gegevens moeten doorgeven.